Ибраева Галина Егоровна,

Волжский район, МОТ «Кугу Корамас кыдалаш общеобразовательный школ»

1

5 класслан марий йылме дене контрольно-измерительный материал

1-ше вариант

1. Могай вашмутышто мут-влакын алфавит радамыштым чын ончыктымо?

1. Йошкар-Ола 2. Волжск 3. Звенигово 4. Козьмодемьянск

1) 1, 2, 3, 4 2) 1, 3, 2, 4 3) 4, 3, 2, 1 4) 2, 3, 1, 4

2. Мутмучашеш могай буквам возыман? пÿртÿсышт…

1) е 2) ö 3) о 4) ы

3. Пöръеҥ – мыняр буква да мыняр йÿк?

1) 6 буква да 6 йÿк 2) 6 буква да 7 йÿк

3) 6 буква да 5 йÿк 4) 5 буква да 6 йÿк

4. Кудо мутышто йÿк буква деч шукырак?

1) мардеж 2) эрдене 3) обезьян 4) ечызе

5. Чонан лÿм мут мыняр падеж дене вашталтеш?

1) 5 2) 4 3) 7 4) 6

6. Кудыжо муткылдыш огыл?

1) Возымо серышым 2) кидкопашкыже пыштен 3) серышым лудеш

4) Радик лудеш

7. Шонымашым каласыме цель дене ойлончо могай?

Мундырат дене ит толаштаре, лучо мыланем сомыл ышташ полшо.

1) повествовательный 2) вопросительный 3) побудительный

8. Ойырымо мутын падежшым да числажым палаш.

Пасу покшелне кувавайын кугу шергеже кия.

1) вин.п., ед. ч. 2) имен. п., ед. ч. 3) мест. п., ед. ч. 4) род. п., ед. ч.

9. Ойлончын грамматический рÿдыжö могай?

Ик чÿчалтыш вÿдат теҥызлан полыш

1) Ик полыш. 2) Чÿчалтыш полыш.

3) Вÿдат полыш. 4) Теҥызлан полыш.

10.

Морфологий мом тунемеш?

1) мут-влакым 2) предложенийым

3) ойлымаш ужаш-влакым 4) препинаний палым

11.

Руш йылме гыч пурышо мутым пале.

1) ÿжÿвÿр 2) сакыр 3) муро 4) пиал

12.

Определенийын йодышыжо-влак

1) кöн?, мон?, мыняр?, кусо?, кунамсе?, мынярымше?

2) кöм?, мом?, кö дене?, мо дене?, кöлан?, молан?

3) кузе?, кушто?, кушко? кушеч?, кунамсек?, молан?

Ибраева Галина Егоровна,

Волжский район, МОТ «Кугу Корамас кыдалаш общеобразовательный школ»

2

13.

Икгай членан ойлончо-влакым палемде.

1) Олыкышто чевер да канде пеледыш-влак пеледыт.

2) Изи мардеж пуалеш да малыше лышташым тарвата.

3) Кас кочкыш деч вара улазе-влак (имне дене кайыше-влак) малаш возыт.

4) Эрла йÿр ок лий гын, ме чодыраш каена.

14.

Финн-угор йылме ешыш пурышо йылме.

1) мордва 2) япон 3) англичан 4) татар

15.

Неологизмым му.

1) шаньык 2) книга 3) тоштер 4) йылме

16.

Олыкмарий йылмыште мыняр гласный йÿк уло?

1) 8 2) 9 3) 7 4) 6

17.

Ик корно гыч вес корныш могай мутым йоҥылыш вончыктарыме?

1) пи-се 2) мö-ҥгыштö 3) Азъ-ял 4) ка-вун

18.

Могай мут шуко значениян улеш?

1) кагаз 2) пу 3) илыш 4) коҥга

19.

Марий калык (илыме вершöр шот дене) мыняр тÿшкалан (наречийлан)

шелалтеш?

1) 6 2) 5 3) 3 4) 4

20.

Мо тугай профессионализм?

1) тоштемше мут-влак 2) вончештарыме мут-влак

3) профессий дене кылдалтше мут-влак 4) у мут-влак

21.

Мутышто слогым ышта.

1) Йоҥ (гласный) йÿк 2) соҥ (согласный) йÿк 3) ъ 4) ь

22.

Мо тугай диалектизм?

1) чылалан палыме мут-влак

2) посна кундемлаште гына кучылталтше мут-влак

3) литератур нормылан келшыше мут-влак

4) у мут-влак

23. Антонимым палемде.

1) чевер – ямле 2) кава – мланде 3) визыт – кудыт 4) изи – туй

24. «Марий синоним мутерын» авторжо.

1) А.Альбинский 2) Иван Кедров 3) В.М.Васильев 4) Е.Н.Мустаев

25. Синоним радамым муаш.

1) куржаш, чымаш, чымалташ, йолым тыртешташ

2) рудаш, рончаш, лÿяш 4) ураш

3) миллион, кок, кандаш, кум, визыт, шымле

4) мый, тый, тудо, мемнан

Ибраева Галина Егоровна,

Волжский район, МОТ «Кугу Корамас кыдалаш общеобразовательный школ»

3

26. Мо тугай лексике?

1) шомак-влакын смысл да грамматик могырым кылдалт шогымышт

2) йылмын мут поянлыкше

3) ик шонымаш дене кылдалтше мут-влак

4) интонаций дене кылдалтше мут-влак

27. Мутым чын возаш туныктышо наука.

1) лексикографий 2) стилистике 3) орфографий 4) морфологий

28. Могай наречий уто.

1) кас-йÿдвел 2) олыкмарий 3) чодырамарий

4) курыкмарий 5) эрвелмарий

Ибраева Галина Егоровна,

Волжский район, МОТ «Кугу Корамас кыдалаш общеобразовательный школ»

4

2-шо вариант

1. Могай вашмутышто мут-влакын алфавит радамыштым чын ончыктымо?

1. шÿшпык 2. турня 3. корак 4. киса

1) 1, 2, 3, 4 2) 1, 3, 2, 4 3) 4, 3, 2, 1 4) 3, 4, 1, 2

2. Мутмучашеш могай буквам возыман? тунеммашт…

1) е 2) ö 3) о 4) ы

3. Тюлень – мыняр буква да мыняр йÿк?

1) 6 буква да 6 йÿк 2) 6 буква да 7 йÿк

3) 6 буква да 5 йÿк 4) 5 буква да 6 йÿк

4. Лÿм мутын мыняр падежше уло?

1) 5 2) 6 3) 7 4) 8

5. Кудо муткылдыш огыл?

1) тÿрлö семÿзгарже 2) семÿзгарже уло

3) оҥай семÿзгар 4) калыкын семÿзгарже

6. Шонымашым каласыме цель дене ойлончо могай?

Шемер калыклан полшаш, кушкын

шумекыда, у

илышым ышташ

ямдылалтса.

1) повествовательный 2) вопросительный 3) побудительный

7. Ойырымо мутын числаж ден падежшым палаш.

Йоча пагыт ушеш путырак раш сÿретлалт кодеш.

1) направ.п., ед.ч. 2) обстоят.п., ед.ч.

3) мест.п., ед.ч. 4) род.п., ед.ч.

8. Ойлончын грамматический рÿдыжö могай?

Кечывалым кече шокшо йоллаж дене кÿм воштак ырыкта.

1) Кечывалым ырыкта. 2) Кече ырыкта.

3) Кÿм ырыкта. 4) Шокшо ырыкта.

9. Фонетике мом тунемеш?

1) мут-влакым 2) ойлончым

3) йÿк-влакым 4) препинаний палым

10. Руш йылме гыч пурышо мутым пале.

1) ÿдыр 2) памаш 3) кöршöк 4) пиал

11. Дополненийын йодышыжо-влак.

1) кöн?, мон?, мыняр?, кусо?, кунамсе?, мочоло?

2) кöм?, мом?, кö дене?, мо дене?, кöлан?, молан?

3) кузе?, кушто?, кушко?, кушеч?, кунамсек?, мыняр гана?

Ибраева Галина Егоровна,

Волжский район, МОТ «Кугу Корамас кыдалаш общеобразовательный школ»

5

12. Икгай членан ойлончым палемде.

1) Пасушто уржа ловыкалтеш, а мый тудым куанен ончем.

2)Чевер кече лекталеш, да уло тÿня помыжалтеш.

3) Рвезе ты задаче дек уэш пöртылеш.

4) Кокша патыр шуко янлыкым, кайыкым кучен.

13. Финн-угор йылме ешыш пурышо йылме.

1) руш 2) коми 3) француз 4) япон

14. Неологизмым му.

1) колхоз 2) почеламут 3) шанчыеҥ 4) изи

15. Марий йылмыште мыняр гласный буква уло?

1) 12 2) 10 3) 9 4) 11

16. Ик корно гыч вес корныш могай мутым йоҥылыш вончыктарыме?

1) пи-ал 2) кай-ыш 3) Торъ-ял 4) че-вер

17. Шуко значениян мутым му.

1) лум 2) йÿла 3) шыдаҥ 4) коҥга

18. Курыкмарий йылме дене кутырышо район-влакым пале

1) Звенигово, Морко, Куженер

2)Курыкмарий, Килемар, Юрино

3) Волжский, Курыкмарий, Торъял, Марий Турек

19. Мо тугай архаизм?

1) у мут 3) вияш значениян мут

3) тоштемше мут 4) профессий дене кылдалтше мут

20. Мо тугай омоним?

1) ик

семын йоҥгалтше, ик

семын возалтше, но тÿрлö лексический

значениян мут-влак

2) ваштарешла лексический значениян мут-влак

3) икгай лексический значениян мут-влак

21. Диалект мут-влакым палемде

1) изи, раш, там, шудо, ÿмбал

2) лай, пырыс, рвезе, канде

3) маче, ушма, каче, чалка, тÿслö

22. Антонимым палемде

1) ушаш – шотлаш 2) каяш – толаш

3) пире – рывыж 4) мотор – данле

23. Икымше марий тиштерын авторжо кö улеш?

1) А.Альбинский 2) Иван Кедров 3) З.В.Учаев, 4) Г.Г.Кармазин

24. Синоним радамым му.

1) шке, моло, чыла, кеч-кö

2) мотор, сылне, ямле, данле, яжо, чечен, йытыра.

3) каяш, толаш, вурсаш, мокташ

4) шокшо, кÿшнö, кукшо, писе, содор

Ибраева Галина Егоровна,

Волжский район, МОТ «Кугу Корамас кыдалаш общеобразовательный школ»

6

25. Мо тугай ойлончо?

1) шомак-влакын смысл да грамматике могырым кылдалт шогымышт

2) шуко мут радам

3) интонаций дене кылдалтше мут радам

4) муткылдыш

26. Мутерым ыштыше наука

1) орфографий 2) лексикографий 3) стилистике 4) транскрипций

27. Лÿм мут могай ойлымаш ужаш улеш?

1) личный

2) самостоятельный

3) служебный

28. Могай чот мут уто?

1) тичмаш 2) шотлымо

3) дробан 4) радам

Ибраева Галина Егоровна,

Волжский район, МОТ «Кугу Корамас кыдалаш общеобразовательный школ»

7

1-ше вариантлан вашмут

1. 4); 2. 2); 3. 1); 4. 4); 5. 2); 6. 4); 7. 3); 8. 2); 9. 3); 10. 3); 11. 2); 12. 1); 13. 1),

2); 14. 1); 15. 3); 16. 1); 17. 2); 18. 2); 19. 4); 20. 3); 21. 1); 22. 2); 23. 2); 24. 4);

25. 1); 26. 2); 27. 3); 28. 3)

2-шо вариантлан вашмут

1. 3); 2. 1); 3. 3); 4. 3); 5. 2); 6. 3); 7. 2); 8. 2); 9. 3); 10. 3); 11. 2); 12. 4); 13. 2);

14. 3); 15. 12); 16. 2); 17. 2); 18. 2); 19. 3); 20. 1); 21. 3); 22. 2); 23. 1); 24. 2); 25.

1); 26. 2); 27. 2). 28. 1)